Wat te doen als het wel misgaat?

04 april 2017

EHBO en reanimatie
Je hoopt natuurlijk nooit dat het gebeurt, maar ook tijdens een training met je groep zit een ongeluk soms in een klein hoekje. Wat moet je als trainer doen bij een ongeluk of blessure? En hoe ga je goed voorbereid op pad? Jan Fokke Oosterhof zet een aantal belangrijke EHBO en reanimatie-tips voor de trainer op een rij.

De meeste looptrainers zijn er wel mee in aanraking geweest. Een gevalletje ‘eerste hulp bij ongelukken’. De Bètablokkers, de verzwikte enkel, de hittestuwing, de gebroken pols, of erger: reanimeren of een auto-ongeluk. Een van de bestuursleden van Hardlooptrainers Nederland had een auto die op zijn groep inreed en twee ernstige ongevallen veroorzaakte. Reden dat we aandacht hebben besteed aan het inbouwen van veiligheid in je trainingen, tijdens twee trainer cafés ‘Integrale veiligheid’ met Peter Nouwen. Hij heeft al zijn kennis gedeeld om te voorkomen dat het tot ongelukken komt. In het verlengde daarvan komt reanimatie aan de orde. Wat te doen als het wél misgaat?

EHBO-certificaat

Dit jaar behalen naar verwachting 65.000 mensen een EHBO-certificaat, waarvan er 40.000 voor de workshop ‘EHBO aan baby’s en kinderen’ worden uitgedeeld. Ook de langere EHBO-cursussen doen het goed. In 2013 werden er 9.000 certificaten uitgegeven. Naar verwachting zijn het er dit jaar 25.000. Navraag bij het Rode Kruis leert dat dat er geen uitsluitsel kan worden gegeven over het aantal looptrainers dat een certificaat behaalt omdat er niet naar de achtergrond van de deelnemers wordt gevraagd.

Als hardlooptrainer bij de Nijmeegse Funrunners volgde ik mijn opleiding Hardlooptrainer Recreanten bij de Stichting Nijmegen Loopstad. Een opleiding die expliciet stilstaat bij Reanimatie en EHBO. Zo werd erop gehamerd dat we ieder jaar opnieuw opgingen voor ons jaarlijkse examen bij het Radboud UMC. Ik heb daar geen spijt van, want ik heb een en ander al regelmatig in de praktijk moeten toepassen.

Dokter in de groep?

Ik heb me ook aangewend om bij een nieuwe groep standaard mijn training te beginnen met op te merken: "Als er met één van jullie iets gebeurt heb ik reanimatie en EHBO op zak, maar wellicht is er een dokter of verpleegster aanwezig? Mocht er iets met mij gebeuren dan draag ik altijd een telefoon bij me waarmee je 112 kunt bellen. Bovendien het verzoek in geval van nood 30 keer hartmassage en 2 keer beademen – en dat 2 keer per minuut – tot de ambulance er is." De reactie is vaak lacherig, maar ik wil het gezegd hebben. Ook ik kan aangereden worden, of een hartstilstand krijgen.

De Hartstichting verzorgt met partners op meer dan 500 locaties reanimatiecursussen. In een reanimatiecursus leer je reanimeren en een AED bedienen. Je weet daarna hoe je moet handelen bij een hartstilstand.

Wat leer je bij een reanimatiecursus?

Een reanimatiecursus kost gemiddeld € 35,00 inclusief lesboekje. Een herhalingscursus kost gemiddeld € 15,00. In de basiscursus van ongeveer 4 uur komt aan bod:

  • hoe je hartstilstand herkent en wat je dan als eerste doet
  • hoe je moet reanimeren en in welk tempo
  • hoe je een AED aansluit en bedient

Samen met andere cursisten oefen je alle reanimatiestappen op oefenpoppen en leer je werken met een oefen-AED. Na afloop van de cursus ontvang je een certificaat. In de jaarlijkse herhalingscursus oefen je de vaardigheden opnieuw. Deze cursus duurt ongeveer 2 uur.

Wat doet een AED?

Een Automatische Externe Defibrillator (AED) is een draagbaar apparaat dat het hartritme weer kan herstellen bij een hartstilstand. Dit gebeurt door het geven van een elektrische schok. Bij een hartstilstand staat het hart vaak niet helemaal stil, maar is er sprake van kamer brilleren. Door een snelle en chaotische prikkeling van de hartkamers, trekken deze niet meer samen. Een AED kan het hart resetten bij kamer brilleren. De hartspiercellen worden weer gelijkgeschakeld, waardoor het hart weer normaal gaat pompen. Dit wordt ook wel de brilleren genoemd. Door het gebruik van de AED kan het hartritme zich weer herstellen. Zonder AED zou dit niet kunnen.

Op de website www.aed4.eu kun je eenvoudig een AED bij je in de buurt vinden. Je ziet ook of de AED 24 uur per dag bereikbaar is. Is de dichtstbijzijnde AED dat niet? Zoek dan ook op welke AED dat wel is. Loop vervolgens eens binnen om te kijken waar het apparaat precies hangt. Ook kun je de conciërge eens de hand schudden zodat je in geval van nood weet met wie je te maken hebt. Zo weet ik precies waar de dichtstbijzijnde AED’s hangen als ik mijn trainingen verzorg aan de Hogeschool Arnhem Nijmegen.

Download vervolgens de ‘AED in de buurtkaart’ en print deze dubbelzijdig. Op de voorkant vul je de gegevens van de dichtstbijzijnde AED’s in, op de achterkant zijn reanimatie-instructies opgenomen. Bewaar de kaart tijdens de trainingen in je heuptasje. Weet jij waar de dichtstbijzijnde AED is, als er iets misgaat tijdens jouw training?

Meld je aan als burgerhulpverlener

Wanneer je je aanmeldt als burgerhulpverlener zet je je vaardigheden actief in en je kunt een leven redden in je buurt. Via de 112-meldkamer krijg je een melding als iemand in je buurt hartproblemen heeft. Het bericht bevat de locatie waar het slachtoffer zich bevindt met de boodschap daarheen te gaan en te starten met reanimatie of om een bepaalde AED op te halen en vervolgens naar het slachtoffer te gaan. Omdat meerdere mensen een bericht krijgen is de kans groot dat je er niet alleen voor staat en samen hulpverleent aan het slachtoffer.

Er zijn in Nederland twee oproepsystemen die werken via de meldkamers van 112: HartslagNu en Hartveilig wonen. Op de website kun je op basis van jouw postcode zien welk oproepsysteem actief is in jouw regio.

Floris Italianer, directeur van de Hartstichting: "Wij zijn blij dat de inspanningen van de Hartstichting en heel veel reanimatiepartners hun vruchten afwerpen. Dat de overleving de afgelopen jaren zo sterk is verbeterd, is uiterst bemoedigend. We zien dat de overleving in regio’s met een hoge dichtheid aan burgerhulpverleners groter is, omdat er snel wordt gestart met reanimatie. Als Hartstichting werken we hier heel hard aan. In een jaar tijd hebben we ruim 50.000 burgerhulpverleners geworven. Toch zijn we er nog niet. We hebben nog 20.000 burgerhulpverleners nodig om slachtoffers van een hartstilstand binnen die cruciale 6 minuten hulp te kunnen bieden. Met name in de Randstad is de dekking nog onvoldoende. Daar blijven we ons voor inzetten."

Voor meer informatie over de burgerhulpverleningscampagne: www.hartstichting.nl/ reanimatie

Tips voor de trainer

  • Draag iedere training een heuptasje met ontgrendelde telefoon en EHBO-setje (Betadine, coolgel, pleisters, zwaluwstaartje, verbandgaas, rol sporttape, mitella, isolatiedeken, glucotabs (diabetes en hypoglycaemie), ORS/ zoutoplossing bij uitdroging).
  • Download de EHBO/ AED-app van het Rode Kruis op je telefoon.
  • Zoek op www.aed4.eu de dichtstbijzijnde AED’s in jouw trainingsgebied. Maak kennis met de conciërge of andere betrokkenen.
  • Download de ‘AED in de buurt-kaart’ en bewaar hem in je heuptas: https://www. aed.nl/sites/default/ les/downloads/ invulkaart-aed-in-de-buurt.pdf 
  • Download het kaartje ‘Reanimeren in 6 stappen’ en stop het bij je telefoon in je heuptasje: https://www.hartstichting.nl/ downloads/kaartje-reanimatiestappen. Deze kun je nu ook vinden op Proloop.nl
  • Aanmelden cursus: reanimatiepartner.nl.
  • Vergoeding zorgverzekeraar: diverse zorgverzekeraars vergoeden een reanimatiecursus via de aanvullende verzekering. Meestal vind je de vergoeding onder ‘preventieve zorg’ of ‘preventieve cursus’.
  • Word burgerhulpverlener: www.hartstichting.nl/burgerhulpverlener 
  • Voor vragen: bel de Hartstichting:
  • Bel 070 315 55 55
Deel dit artikel